Geyik muhabbeti nedir? Bu
muhim soruya sosyo-antropolojik bir yaklasim getirmekistiyorum. Bunun
icin milli kulturumuzun derinliklerine inmek gerekecektir.Geyik
muhabbetinin mensei, geleneksel kulturumuzun vazgecilmez bir unsuruolan
kahvehanelerimiz olsa gerektir.Sairin Gonul ne kahve ister ne kahvehane
Gonul sohbet ister kahve bahanediye andigi sohbet pek muhtemelen geyik
muhabbetidir.Benim onerim, geyik muhabbetini kahvehane olgusundan yola
cikarak(daha dogrusu bir kahvehaneden iceri girerek)
tanimlamaktir.Kahvehane (kisa yazilisiyle kahve, kisa soylenisiyle kave
-a uzun)sohbetlerinin bugunku geyik muhabbetlerinin archetype'i oldugunu
dusunuyorum.Simdi "bilimsel" yontemimize uygun olarak bazi gozlemler
yapalim.(a) Kahvehaneler erkek mekanlaridir.(b) Kahvehane mudavimlerinin
zaman kaygilari yoktur. (c) Kahvehane mudavimlerinin egitim duzeyleri
toplum ortalamasi civarindadir -yani dusuktur.Buradan geyik muhabbetinin
bazi temel ogelerini ayirt edebiliriz.(a) Sohbetin soylemi (rhetorik)
erkekcedir. Kadinlarin bu sohbetekatildiklari gorulmez. Ote yandan
cinsel konularin ozel bir yeri yoktur.Soylemin erkekce olmasina ornek
olarak "iktidar geyigi" gosterilebilir: "ben basa gecersem...",
"sallandiracaksin ucunu besini...", vs. (b) Sohbetten beklenen somut bir
fayda yoktur. Bir is yetistirilecek degildir. Dolayisiyle konu, -bir
arkadasimizin da belirttigi gibi- "bir geyigin boynuzlari gibi" dallanip
budaklanabilir.(c) Sohbette konusulanlar -Ugur Mumcu'nun keskin
deyisiyle- "bilgisahibi olmadan fikir sahibi" olmanin tipik -fakat
zararsiz- ornekleridir.Bir sohbetin geyik muhabbeti olup olmadigini
anlamak icin soyle bir testuygulayabiliriz: Bu sohbet bir kahvehanede
yapilsa uygun olur mu? Evet, bu sohbet bir kahvehane ortamina
yakisiyorsa, bir geyik muhabbetidir.Hayir, kahvehanede boyle konusanlara
millet tuhaf tuhaf bakar deniyorsao bir geyik muhabbeti degildir. Baska
bir tur sohbet olabilir.Milli ozelliklerimizden olan kahvehaneler ve
kahvehanelerde yaratilankulturun bir parcasi olan geyik muhabbetleri
network ortamina tasinincane olur? Yukarida belirttigim temel
ozelliklerin korundugunu dusunuyorum. Ayrintilarda degisme olmasi
dogaldir.Egitim duzeyinin daha yuksek olmasi cok sey degistirmiyor,
cunkugenellikle uzmani olmadigimiz alanlardan konusuyoruz (ki bu yazi
bir ornek-gercekten de rhetorik diye bilinen ve bu konulari inceleyen
bir alan var).Geyik muhabbetinin olumlu ozelliklerini -insanlar arasinda
yakinlasmayaratma (bkz. sempati geyigi), dilin mizahi kullanimini
gelistirme- koruyupzaman asimina ugramis ozelliklerini
sinirlandirabilirsek milli kulturumuze yeni bir katkida bulunmus
olacagiz. Ne de olsa artik kahvehanemekaniyla sinirli degiliz.
Anasayfa
Kayıt tarihi
Çarş. Tem. 28, 2010 1:59 pm
( + rep demek isterdim ama 
)